Weerstand, enige vormen
Er kan een onderscheid worden gemaakt tussen verscheidene vormen van weerstand, namelijk:
1. Beschermingsmechanismen: De persoon activeert een of meerdere beschermingsmechanismen wanneer er sprake is van een acute Ik-bedreiging. Bijvoorbeeld:
Ø Ontkennen en verdringen;
Ø Verdringing;
Ø Rationaliseren;
Ø Het vertonen van regressief gedrag;
Ø Het projecteren;
Ø Displacement;
Ø Het geven van een reactie;
Ø Het compenseren;
Ø Het terugtrekken in dagdromen en fantasieën.
2. Overdrachtsweerstand: Overdracht en tegenoverdracht zijn eveneens vormen van weerstand, omdat het doel is de persoon te beschermen tegen (ir) reële dreigingen.
3. Behoefte aan drama: Deze vorm van weerstand is paradoxaal omdat de persoon wordt beschermd door datgene wat hem ellende bezorgt.
4. Kritische ouderweerstand: Bij deze vorm van weerstand spelen schuld en zelfbestraffing een grote rol. De cliënt heeft het idee schuldig te zijn aan het toegeven aan in het bijzonder agressieve en/of seksuele impulsen.
5. Aangepaste kindweerstand: Bij deze vorm van weerstand wil de cliënt worden beloond voor zijn kinderlijke handelwijzen.
6. Te laat komen: De cliënt verschijnt te laat of niet op afspraken.
7. Stilte: Sommige cliënten gebruiken 'stilte' als een middel van weerstand. De cliënt kan door te zwijgen aangeven hoe bang hij is om zijn gedachten en gevoelens tot uitdrukking te brengen.
8. Nalatigheid bij betalingen: Cliënten kunnen door het te laat of niet betalen van de rekeningen vertellen dat zij het niet eens zijn met de behandeling, de counselor of de hoogte van het bedrag. Het kan bovendien wijzen op een arrogante of concurrerende houding van de cliënt ten opzichte van de counselor.
9. Slachtoffer van de gegeven omstandigheden: Bij deze vorm van weerstand beschouwt de cliënt zichzelf als een slachtoffer van de gegeven omstandigheden. De schuld voor de ellende wordt steeds buiten de persoon zelf gezocht en gevonden.
10. Benadrukken van het verleden: Bij deze vorm van weerstand legt de cliënt de schuldvraag neer in het verleden. Hij is een slachtoffer van het verleden. De nadruk leggen op het verleden dient als een rookgordijn voor datgene wat nu (te) bedreigend is om onder ogen te komen.
11. Negatieve therapeutische reacties: Sommige cliënten kunnen het niet accepteren dat zij zich gelukkig voelen en dat zij kunnen genieten van het leven. Iedere keer wanneer zij succesvol zijn, voelen zij zich schuldig. Deze cliënten straffen zichzelf wanneer ze succes hebben of genieten. Cliënten met deze vorm van weerstand hebben vaak ook te maken met overheersende vijandige, destructieve of agressieve fantasieën en dromen.
Alle rechten voorbehouden aan Gert van Veen en PsychoWerk 2004 (c). Voor meer informatie stuur je een e-mail naar: info@psychowerk.nl