Waarneming, enkele factoren die van invloed zijn

Enkele factoren die van invloed zijn op de waarneming zijn:

1. Stand: Een belangrijke factor die van grote invloed is op de wijze van waarnemen is de stand waarin het beeld op het netvlies wordt geregistreerd. Bijvoorbeeld: een vierkant verschilt niet van een ruit, alleen de stand is verschillend. Toch heb je de illusie dat het hier twee afzonderlijke 'objecten' betreft. Wanneer je een beeld 'ondersteboven' waarneemt, blijkt de waarneming onzorgvuldiger, in de zin dat je tijdens de interpREBTatie minder fouten in de waarneming corrigeert.

2. Ervaring: Het waarnemen wordt zonder twijfel ook beīnvloed door de ervaringen die je hebt opgedaan met dezelfde beelden, vormen en structuren. Ervaringen spelen ook een belangrijke rol bij het onderscheid kunnen maken tussen gelijksoortige onderwerpen. De reden waarom je verschillen gaat waarnemen heeft alles te maken met aandacht. Hoe groter je aandacht voor de gelijksoortige onderwerpen is, hoe sneller je de verschillen tussen de gelijksoortige onderwerpen opvallen.

3. Gezichtsbedrog: Niet alles wat je waarneemt hoeft met de werkelijkheid overeen te komen. Bijvoorbeeld:

A) De illusie van Ponzo: De Italiaanse psycholoog Ponzo heeft in een aantal tekeningen aangetoond dat twee objecten, met dezelfde afmetingen, voor het oog groter of kleiner lijken, wanneer ze op verschillende afstanden van elkaar staan. Wat de oorzaak van de illusiewerking is, is tot op heden onbekend.

B) De illusie van Poggendorff: In 1860 heeft Poggendorff een tekening gemaakt die de waarnemer de illusie geeft dat de schuine lijnen niet in elkaars verlengde lopen, terwijl ze dat in werkelijkheid wel doen. In de waarneming lijkt de bovenste lijn hoger te liggen dan de onderste lijn.

C) De illusie van Muller-Lyer: Deze geeft aan dat een lijn met dezelfde lengte soms langer of korter lijkt, door de ruimtelijke werking, waardoor er een onjuiste vergelijking plaatsvindt tussen twee of meerdere voorwerpen.