Symbool, Berg

1. Algemene betekenis: De berg is het symbool het leven, macht en de goddelijke nabijheid.

2. Droomanalyse:

� Een berg in een droom wijst op een opeenstapeling van problemen waarmee de dromer te maken heeft.

� Als de dromer met moeite de berg kan beklimmen, wijst dit op moeilijke situaties in het dagelijks leven. De dromer kan gemakkelijk falen. Hoe steiler de berg, hoe moeilijker de berg beklommen kan worden.

� Als de dromer niet de top van de berg bereikt, dan streeft hij onrealiseerbare doelen en/of idealen na.

� Als de dromer de top bereikt, dan heeft hij succes in het realiseren van de gestelde doelen en/of idealen.

� Als de dromer afdaalt, wijst dit op een of meerdere veranderingen in het leven van de dromer. Een bepaalde periode wordt afgesloten.

3. Symbooldrama: De berg is een van de basismotieven bij het symbooldrama. Het motief van de berg kan op twee�rlei wijze worden ge�ntroduceerd, te weten:

1) De persoon wordt gevraagd om zich een berg op grotere afstand voor te stellen. Vervolgens vraagt de begeleider of de persoon de berg wil beschrijven.

2) De persoon wordt gevraagd zich voor te stellen in een bergwei te staan en om zich heen te kijken.

Aandachtspunten bij de beschrijving van de berg door de persoon zijn:

� Wat is de vorm van de berg?

� Hoe hoog is de berg?

� Is de berg steil?

� Wat voor planten groeien er op de berg?

� Wat voor dieren leven er op de berg?

� Uit wat voor materiaal bestaat de berg?

� Is er een pad naar boven? Hoe loopt dit pad: recht of grillig?

� Wil de persoon de berg beklimmen?

Het motief van de berg wordt door de gemiddelde West-Europeaan voorgesteld als een berg van circa 1500 meter hoog, bekleed met bossen en een rotsige punt; waarbij hij vermoedt dat hij de berg kan beklimmen, zij het met moeite.

Personen met innerlijke spanningen, conflicten of vormen van onvermogen stellen zich in de regel een heuvel voor of een extreem hoge berg. In beide gevallen is het doorgaans niet mogelijk om de berg te beklimmen, omdat de helling te steil is; of te glad; of te moerassig; of de berg veel te hoog is; of te spits; of omdat de persoon niet de juiste klimmaterialen heeft.

Het is belangrijk dat de persoon niet alleen een beeldende beschrijving van de berg geeft, maar ook een waardering en/of emotionele beleving. Bijvoorbeeld: * De berg is verheven boven de andere bergen in de omgeving, en dit voelt goed. * De berg is enorm grillig en spits. Niemand behalve ik kan deze berg bedwingen.

Wanneer een persoon de berg van zijn voorstelling gaat beklimmen, zal dit doorgaans leiden tot de top van de berg. Als de persoon vanaf de top rond kijkt, valt het waarschijnlijk op dat het mooi weer is en het uitzicht helder. Personen die innerlijke spanningen, conflicten of vormen van onvermogen ervaren zullen de top niet bereiken; dan wel zal het uitzicht vanaf de top sterk beperkt worden door het slechte weer of andere obstakels.

In symbolisch opzicht doet de berg dienst als een projectie of een verlengstuk van de persoonlijkheid of de eigenschappen van een persoon of een persoon uit het sociale atoom van de persoon. Verder kan de berg symbool staan voor ��n of meer eigenschappen van de persoon of van de persoon uit het sociaal atoom. In de literatuur wordt de berg gezien als mannelijk, vader of animus. De berg bezit een representatiefunctie zoals de persoon zou willen zijn -dit kan zowel positief als negatief. Het beklimmen van de berg wordt dan ook vaak ervaren als een identificatie met een representatief persoon als de vader (of het archetypisch beeld van de vader), de man (of het archetypisch beeld van de man), de animus. Wanneer een persoon opkijkt tegen autoriteiten en hierdoor beperkt wordt in zijn functioneren, is het mogelijk om de berg als motief te gebruiken als een middel tot identificatie. Met andere woorden: Door de berg te overwinnen die onoverwinnelijk lijkt, kan de persoon zijn autoriteitsproblematiek overwinnen. Doordat hij zich op dat moment identificeert met de autoriteit. Het symboliseren van bepaalde eigenschappen is binnen het symbooldrama een gewoon verschijnsel. Dit principe is gebaseerd op het voltooien van gestalten.

Opmerking: je kunt niet zomaar zeggen dat ALLE bergmotieven mannelijk of vaderlijk zijn met een representatieve/identificatie functie. Net zomin als je kunt zeggen dat ALLE bronnen vrouwelijk of moederlijk zijn.

Het beklimmen van een berg kent de associatie met het stijgen op de maatschappelijk, sociale of economische ladder; zoals dit door de persoon bereikt is of bereikt zou kunnen worden. Het stelt een uitdaging aan de persoon. Sommige personen zien tegen uitdagingen op, zoals ze tegen een berg opzien. Door de berg te beklimmen is het mogelijk dat zij een extra stimulans krijgen om ook andere uitdagingen aan te gaan. Hoe? Door te beseffen dat zij wellicht te hoge eisen aan zichzelf stellen (bijvoorbeeld door zich te meten met iemand 'die het al gemaakt heeft') en dat daardoor elk initiatief al bij voorbaat gedoemd is om te mislukken. Uit onderzoek is gebleken dat er een verband bestaat tussen de hoogte van de gevisualiseerde berg en het niveau van eisen dat een persoon aan zichzelf stelt. Sommige personen maken van de beklimming van de berg een hele show, waarbij klimijzers, touwen, zekeringslijnen en pikhouwelen nodig zijn. Het presteren is voor hen van groot belang. Misschien speelt ook mee dat zij zichzelf willen bewijzen ten opzichte van zichzelf, de representatiefiguur, andere personen of de begeleider. Andere deelnemers slaan het moeilijkste deel van de beklimming over en staan plotseling boven op de top. Meestal is het weer dan slecht of wordt het hen op een andere wijze onmogelijk gemaakt om van het uitzicht te genieten. Dit geldt ook als een aanwijzing voor innerlijke spanningen, conflicten en/of vormen van onvermogen.

Wanneer de persoon de top van de berg heeft bereikt spelen de volgende aandachtspunten een rol:

� Vanuit welk perspectief neemt de persoon nu de wereld waar?

� Hoe is de weersgesteldheid? Hoe is het uitzicht? Onbelemmerd naar vier richtingen?

� Van welk materiaal is de top gemaakt?

� Zijn er planten en dieren?

� Hoe zit het dal er uit? Ruw? Gedetailleerd? (Afstand)

� Bekijk het dal met een denkbeeldige verrekijker, wat valt je op? (Nabijheid)

� Hoe ziet de berg en het dal er uit wanneer je in een vliegtuig zit of een vogel bent?

De persoon die leert om zijn vormen van onvermogen op te heffen, zal steeds meer bewegingsvrijheid binnen het katathyme panorama (= psychisch landschap) ervaren. Ook zullen de visualiseringen steeds gedetailleerder zijn. Er is met andere woorden sprake van een synchronisatie tussen de persoonlijke groei en ontwikkeling en de wijze van visualiseren. Soms valt dit af te lezen uit het weer of het jaargetijde en soms uit de toename van menselijke activiteit binnen het katathyme panorama. Voorbeeld: Een persoon dat bij aanvang van het groepsproces de berg in hartje winter niet kon beklimmen, beklimt tegen het einde van het groepsproces de berg in hartje zomer.

Na de beklimming en het uitzicht op de berg, wordt het tijd voor de afdaling. Prestatiegerichte Personen hebben hier moeite mee omdat het afdalen een minder positieve klank heeft. Nogal wat personen verstaan hieronder het teruggezet worden naar een lager niveau. De uitdaging is voorbij en de ervaring van vrijheid en bevrijding van de top liggen achter de persoon. Afdalen betekent terugkeren naar het dagelijkse bestaan met al haar beslommeringen.

Andere personen vinden het prettig om weer van de berg af te kunnen dalen, omdat ze dan niet langer alleen zijn (zoals op de top) en hun ervaringen en gevoelens met anderen kunnen delen. Personen met innerlijke spanningen, conflicten of vormen van onvermogen hebben soms de neiging om de feitelijke afdaling over te slaan. Zij geven aan plotseling beneden in het dal te zijn.

Aandachtspunten bij de afdaling zijn:

� Volgt de persoon hetzelfde pad naar beneden?

� Hoe verandert de berg, de planten, dieren en het weer naarmate de persoon daalt?

� Hoe ziet het weiland er uit in vergelijking met het begin van het symbooldrama?

In de regel kun je zeggen dat wanneer de ervaring op de top van de berg als positief wordt ervaren, er een fenomenologisch synchrone verandering is waar te nemen in de aankleding van het katathyme panorama. Bijvoorbeeld: Het bos is groener dan bij de beklimming; het gras in het weiland is langer geworden en er groeien nu allerlei bontgekleurde bloemen. Wanneer de ervaring aan de top onbevredigend is uitgepakt voor de persoon, kan het gebeuren dat de bossen erg donker en ontoegankelijk zijn geworden; dat het gaat onweren; dat het gras van het weiland moerassig is geworden. Doorgaans zal de persoon echter het basismotief van de berg als positief ervaren of leren ervaren, omdat het een uitdagend en prikkelend beeld is dat vele mogelijkheden biedt om inzicht te verwerven; uitdagingen te leren aangaan; jezelf op te waarderen; het Ik versterken; het willen presteren.

Bij het bergmotief is het belangrijk om positieve feedback te laten prevaleren boven mogelijk negatieve kanttekeningen en opmerkingen.

4. Sprookje: